ABD, ülke içinde Başkan Donald Trump’ın destekçilerinin de tepkisini çeken Katar’ın lüks uçak hediyesinin kabul edildiğini açıkladı.
ABD Bakanlığı Sözcüsü Sean Parnell, “Savunma Bakanı Katar’dan bir Boeing 747’yi federal kurallar ve düzenlemeler çerçevesinde kabul etti” dedi.
Uçağın, ABD başkanlarının uçtuğu Air Force One filosuna eklenmesi için modifiye edilmesi gerekecek.
Havadayken uçan tankerlerden benzin alabilme ve nükleer patlamaların elektromanyetik dalgalarına dayanabilme gibi modifikasyonlar yıllar alabilir ve milyonlarca dolara mal olabilir.
ABD Başkanı Trump daha önce gelen eleştiriler karşısında, Beyaz Saray’ın Amerika’nın Air Force One başkanlık uçağı olarak kullanılmak üzere Katar’dan lüks bir jumbo jet alma planını savunmuştu.
Trump 12 Mayıs’ta Beyaz Saray’da gazetecilere yaptığı açıklamada “Bize bir hediye veriyorlar” dedi ve kabul etmezse “aptal bir insan” olacağını söylemişti.
Katarlı bir sözcü de uçağı hediye olarak nitelendirmenin “yanlış” olacağını söylemişti. Sözcü, “geçici kullanım” için bir uçağın transferinin iki ülke arasında görüşülmekte olduğunu eklemişti.
12 Mayıs’ta konuşan Trump, ABD’nin Doha’ya “güvenlik ve emniyet açısından yıllar boyunca çok yardımcı olduğunu” ve ülkenin “liderliğine büyük saygı duyduğunu” söyledi.
Katar’ın ABD’ye bir Boeing jeti sağlamasının “çok güzel bir jest” olacağını, ABD hükümetinin ise bu sırada Boeing’in sağlayacağı iki yeni jeti beklemeye devam ettiğini belirtti.
Uçağın potansiyel değeri ve başka bir ülke tarafından veriliyor olması, ABD’de yasal ve etik açıdan eleştirilere de neden oldu.
ABD Anayasası, ABD başkanlarının yabancı hükümetlerden kabul edebilecekleri hediyeleri kısıtlayan bir hükme sahip. Bu madde, liderlerin yabancı hükümetlere borçlu hale gelmelerini önlemek üzere tasarlanmıştı.
California Senatörü Adam Schiff sosyal medya hesabında, ABD Anayasası’nın seçilmiş hiçbir yetkilinin Kongre onayı olmadan yabancı bir devlet liderinden “her ne türden olursa olsun… herhangi bir hediye” kabul edemeyeceğini belirten bir bölümünden alıntı yaptı.
Kongre Üyesi Ritchie Torres, uçağın “yabancı bir hükümet tarafından bir başkana verilmiş en değerli hediye” olabileceğini söyleyerek Hükümet Mesuliyet Ofisi’ni soruşturma açmaya çağırdı.
Uzun süredir Trump’ın müttefiki olan aşırı sağcı sosyal medya fenomeni Laura Loomer da bu hamleyi eleştirdi. Loomer paylaşımında Trump için “kurşun yiyebileceğini” ancak jeti kabul etme kararının yönetim için “büyük bir leke” olacağını söyledi.
Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt ise Pazar günü yaptığı açıklamada “yabancı bir hükümet tarafından verilen herhangi bir hediyenin her zaman yürürlükteki tüm yasalara tam uyum içinde kabul edildiğini” söyledi, “Başkan Trump’ın yönetimi tam şeffaflık konusunda kararlıdır” dedi.
Beyaz Saray’ın mevcut filosu, özel iletişim ekipmanları ve devlet odası, ofis ve konferans odası gibi özelliklerle başkanlık kullanımı için özelleştirilmiş iki Boeing 747-200B uçağını içeriyor. Uçaklar 1990 ve 1991’den bu yana kullanılıyor.
ABC News’in haberine göre Katar’ın, “uçan saraya” dönüştürülmüş çok daha yeni bir model olan Boeing 747-8’in bir versiyonunu teklif edeceği söyleniyor.
BBC’nin ABD’deki ortağı CBS’e konuşan kaynaklar, yaklaşık 400 milyon dolar değerinde olduğu bildirilen uçağın ABD’ye verilmesi halinde, güçlendirilmesi ve güvenlik yetkilileri tarafından denetlenmesi gerekeceğinden hemen kullanıma hazır olmayacağını söyledi.
