Airbus, güneşten gelen yoğun radyasyonun uçuş kontrolleri için hayati önem taşıyan verileri bozabileceğinin keşfedilmesinin ardından binlerce uçakta acil değişiklikler talep etmesinin ardından uçuşların aksayacağı konusunda uyarıda bulundu.
Yaklaşık 6.000 uçağın etkilendiği düşünülüyor, bu da Avrupa havacılık devinin küresel filosunun yaklaşık yarısına denk geliyor, ancak çoğunun basit bir yazılım güncellemesinden geçebileceği anlaşılıyor.
İngiltere’nin havacılık düzenleyicisi, güncellemelerin uygulanmasının “uçuşlarda bazı aksamalara ve iptallere” yol açabileceğini söyledi.
Airbus, sorunun ABD’de A320 ailesi bir uçakta yaşanan son “olay” sonrasında keşfedildiğini belirterek, yolculardan yaşanan aksaklıktan dolayı özür diledi.
30 Ekim’de meydana gelen olayda, JetBlue Airways’e ait bir A320 uçağı, ani irtifa düşüşü sonrasında Florida’ya acil iniş yaptı. En az 15 kişinin yaralandığı bildirildi.
Sorundan A319,A320 ve A321 tipi uçaklar etkileniyor.
Yaklaşık 5.100 Airbus uçağında sorunun nispeten basit bir yazılım güncellemesiyle çözülebileceği anlaşılıyor. Ancak, eski versiyonlardan oluşan kalan 900 uçağın da yeni donanıma ihtiyacı olacak ve modifiye edilmek üzere hizmet dışı bırakılmaları gerekecek.
Airbus, bu durumun “yolcular ve müşteriler açısından operasyonel aksaklıklara” yol açacağını kabul ettiğini ve özür dilediğini söyledi.
Wizz Air, uçaklarından bazılarının güncellemeye ihtiyaç duyduğunu ve gerekli bakımların planlandığını belirtirken, Air India ise Airbus’tan gelen direktifin gecikmelere yol açabileceğini söyledi.
British Airways’in bu sorundan çok fazla etkilenmeyeceği anlaşılıyor. Easyjet ise “bu durumun bir miktar aksama yaratmasını beklediğini” ve yolcuları doğrudan bilgilendireceğini söyledi.
Havayolundan yapılan açıklamada, “Güvenlik bizim en büyük önceliğimizdir ve easyJet, uçak filosunu üreticilerin yönergelerine sıkı sıkıya bağlı kalarak işletmektedir” denildi.
İngiltere’nin havacılık düzenleyicisi Sivil Havacılık Otoritesi [CAA], yalnızca bazı havayollarının etkileneceğini, bazılarının ise hiç etkilenmeyeceğini söyledi.
Düzenleyici kurum, “Bu gereklilik, söz konusu uçakları uçuran havayollarının bazı durumlarda önümüzdeki günlerde yazılımlarını değiştirmeleri veya yazılım değiştirilene kadar Pazar gününden itibaren yerde kalmaları anlamına gelecek” dedi.
CAA’da politika direktörü olan Tim Johnson BBC’ye yaptığı açıklamada, “Bu durum ne yazık ki önümüzdeki günlerde bazı aksaklıklar, gecikmeler veya iptaller olabileceği anlamına gelebilir.” dedi.
CAA Havacılık Güvenliği Direktörü Giancarlo Buono şunları ekledi: “Yolcular, uçuşlarının etkilenip etkilenmediğini havayolu şirketlerine sormalıdır. Havayollarının, uçuşları geciktiğinde yolcularına bakma yükümlülüğü vardır.”
A320 planlarını etkileyen sorun, yüksek irtifalardaki yoğun güneş ve kozmik radyasyonun, uçağın yukarı veya aşağı ya da dönüş için yana yatmasını sağlayan aerodinamik yüzeyler olan dümenleri ve kanatçıkları kontrol eden ELAC bilgisayarının çalışmasını etkileyebilmesidir.
Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA), havayollarına yolcu taşımaya başlamadan önce en çok etkilenen uçaklardaki ELAC bilgisayarlarını değiştirmeleri talimatını veren acil uçuşa elverişlilik direktifi yayınladı.
EASA direktifi, 29 Kasım itibarıyla uçakların yalnızca tamir edildikten sonra yolcu taşıyabileceğini belirtiyordu. Anlaşılan o ki, üsse dönmek için Cuma günü uçuşlarına izin verilecek.
A320 ailesi, “fly by wire” uçaklar olarak bilinir. Bu, kokpitteki kontroller ile uçağın uçuşu yöneten parçaları arasında doğrudan bir mekanik bağlantı olmadığı anlamına gelir. Pilotun hareketleri, uçağı gerçekten “uçuran” bilgisayarlar tarafından yorumlanır.
Airbus, havayollarına “mevcut yazılım ve/veya donanım korumasını uygulamak ve filonun uçuş için güvenli olmasını sağlamak amacıyla acil önlem alınması” çağrısında bulundu.
