Eylül ayı içinde Bazı Boeing 737 Yeni Nesil uçaklarında havayollarının üretici ile temas etmesi istenen ciddi bir yapısal çatlak sorunu tespit edildi.
Federal Havacılık İdaresi (FAA), 27 Eylül Cuma günü B737 NG kullanıcısı hava yollarına bir Uçuşa Elverişlilik direktifi gönderdi ve yapısal çatlak kontrolünün yapılarak uygun onarımı uygulamalarını istedi.
Boeing mühendisleri ve emniyet yetkilileri şu anda, dünyadaki uçaklarda sorundan tam olarak kaç uçağın etkilendiğini belirlemek için çalışıyorlar.
Çatlağın tespit edildiği parça, 737’lerin kanat yapısını gövdeye bağlantısını sağlayan ve “Pickle Fork” olarak adlandırılan bölümdür. Ek olarak, bu taşıyıcı bağlantı bölümü, kanat ve uçak gövdesi etrafındaki büyük miktarda stres, tork ve aerodinamik kuvvetleri de yönetir. Taşıyıcı bağlantı parçasının çatlak meydana gelmeden 90.000’den fazla iniş ve kalkışa dayanacak şekilde tasarlandığı belirtilmiştir. 20-30 bin uçuş döngüsünde bu çatlağın oluşmasının nedenlerinin tespit edilmesi bu uçağın emniyetle uçabilmesi açısından çok önemlidir. Sanırım bu tespit için çatlak görülen uçakların geçmişinde yaşadıkları sert inişler göz önüne alınacaktır. Etkisi olduğu konusunda bulgu elde edilirse Boeing’in sert inişlerin tespiti konusunu tekrar değerlendirmesi gerekecektir.
Yayınlanan FAA AD’ne göre tüm B737 NG (-600, -700,-800,-900) uçaklarının (MAX hariç) uçuş döngüsüne(Cycle) bağlı olarak kontrolü ve sonuçlarının üretici firma ile paylaşılması bildirilmiştir. Çatlak kontrolünün her bir uçak için yaklaşık 1 saat süreceği belirtilmiştir.
Çatlak tespit edilen uçakların onaylanmış bir yöntem kullanılarak belirtilen süreler içerisinde onarımının gerçekleştirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Çatlak tespit edilmesi halinde onarımın yaklaşık 60 gün süreceği öngörülmektedir. Ayrıca AD’nin yürürlüğe girdiği 3 Ekim tarihinden itibaren çatlak kontrolünün 3500 uçuş döngüsünde tekrarlanması ve kayıt altına alınması zorunlu kılınmıştır.
Çatlak tespit edilen uçakların ;
1. 30.000 toplam uçuş döngüsünden önce veya AD’nin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 7 gün içinde, hangisi sonra gelirse,
2. 22.600 toplam uçuş döngüsünden önce veya AD’nin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1.000 uçuş döngüsü içinde, hangisi sonra gelirse, AD’de belirtildiği yöntemlerle onarımı gerçekleştirilmelidir.
B737 NG kullanıcılarından basına yapılan açıklamalara göre bugüne kadar;
Brazilya Gol Linhas Air’nın 11 Boeing NG uçağı,
Endonezya Sriwijaya Air’nin 2 Boeing NG uçağı,
USA Southwest Airlines’nın 2 Boeing NG uçağı,
Güney Kore’den Korean Air’nin 5, Jin Air’nin 3 ve Jeju Air’nin 1 olmak üzere toplam 9 Boeing NG uçağı,
THY’nın 1 Boeing NG uçağı, AD gereği yapılan kontrol sonrasında uçuştan alınmıştır.
Bu sorun daha fazla uçakta bulunursa, birçok havayolu programını ciddi şekilde etkileme potansiyeline sahiptir. Filosunda yüz ve üzerinde B737 NG uçağı olan işletmeleri dikkate alacak olursak çatlak tespit edilen her bir uçağın onarımı nedeniyle 60 gün uçuştan alınacak olması onarım gerektiren uçak adedine göre şirketleri oldukça olumsuz etkileyecektir.
FAA tarafından yayınlanan bültene göre oluşan çatlak kısa sürede büyük emniyetsizlik yaratmayacaktır. Bununla beraber belli sürelerde yapılacak rutin kontrollerle emniyetsizlik önlenmiş olacaktır.
Emniyetli uçuşlar dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot (E )
Kaza Araştırma Uzmanı
