Ticari havacılığın koronavirüs döneminin bir ironisi, yeni bir Boeing uçağının tasarlanması ve gerçekleştirilebilmesi için muhtemelen şirket içinden olmayan çok fazla finansman ihtiyacı olacaktır.
Ancak Boeing bunu gerçekleştirmek için özel sermaye yatırımcıları, bir veya daha fazla süper girişimci tedarikçisi veya başka bir ülkedeki kurumsal bir konsorsiyum gibi başka bir kuruluşla ortaklık kurabilirse ne olur?
Boeing, 737 MAX krizi ve COVID-19 pandemisinden muzdarip olduğu için son iki yılda rekor yıllık kayıplar bildirdi. Diğer taraftan, Boeing kısa süre önce beklenenden çok daha küçük bir ikinci çeyrek nakit kaybıyla Wall Street’i şaşırttı ve İcra Kurulu Başkanı Dave Calhoun, şirketin olumsuzlukları geride bırakmakta olduğunu ve toparlanmanın ivme kazandığını söyledi.
105 yaşındaki şirket ardışık iki MAX kazası ardından MAX uçaklarının uçuşunun durdurularak yaklaşık iki sene boyunca sorunların giderilmesi süreci, onun ardından da küresel Covid-19 pandemisi tahminlerin ötesinde zarara yol açtı. Önümüzdeki on yılda uçaklara olan talep ve endüstri gözlemcileri, şirketin rakip Airbus’a karşı %40-50 pazar payını sürdürüp sürdüremeyeceğini veya pazar payının %30-40’a düşüp düşmeyeceğini tartışmaktalar. Geleneksel olarak, pazar payı kabaca eşit olarak bölünmüştür.
Birçok gözlemci ve tedarikçi, operatörleri cezbetmek ve Boeing’in Airbus ile yeniden denkliğini kazanmasına yardımcı olmak için yeni bir Boeing uçağını (orta sınıf bir uçak, 737 benzeri) ümit etmekteler. Ancak bu gözlemcilerden bazıları, 737 ve 787’in Pazar payında gerilemesinin önlenebilmesi için sorunsuz yeni bir başlangıçın, sadece üretime geçmek için yaklaşık 20 milyar dolara ve muhtemelen çok daha fazlasına mal olacağını düşünmekteler.
ATW haberine göre havacılık, savunma konularında en popüler Yönetim ve Danışmanlık kuruluşu Avascent’den Jay Carmel ve Steve Ganyard zaman içerisinde Airbus ile dengenin sağlanabilmesi ve hatta Pazar payının arttırılmasının çok kolay olmayacağını bunun sağlanabilmesi için yeni birlikteliklerin aranması gerektiğini belirttiler.Teknik detaylara girmeden özet olarak sundukları olasılıklardan birisi bu ortaklığın Japonya olabileceğidir.
Carmel ve Ganyard, Boeing ile bir Japon konsorsiyumu ilişkisinin, ortak fonlu, yeni nesil bir yolcu uçağının ortak üretimine yol açabilir dedi. Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı tarafından yönetilen Aircraft DX Consortium adlı yeni oluşumun bu fikrin gerçekleşmesinde yardımcı olabileceğini ifade ettiler. Analistler böyle bir birleşmenin bir kazan-kazan olabileceğini, ancak Japon ortakların bu sefer işe yarayabileceğine ve iş paylaşımının Japonya’nın küresel havacılık alanındaki profilini yükseltebileceğine inanmalarına yardımcı olmak için yine de uyumlu bir lobi çalışması gerektireceğini kabul etmekteler.
Carmel ve Ganyard, Boeing’in Japonya’ya ve Japonya’nın Boeing’e ihtiyacı olduğunu, Japonya’nın, Boeing’in yeni bir yolcu uçağını sektöre vermesi ve gelecekteki kayıplarını önleyebilecek finansal ve risk paylaşımlı bir ortak olabileceğini ifade ettiler.
Son iki yılda dünyayı pençesine alan ve öncelikleri değiştiren pandemi kabusu tüm sektörlerin bu ve buna benzer risklere karşı birlikte hareket etme ve olası tehditler için önlem alma gereksinimini ortaya koymuştur. Dolayısıyla havacılık sektöründe de yakın gelecekte sadece üretici ve tedarikçi kuruluşlar arasında değil havayollarında da güçlü birliktelikleri görmek mümkün olacaktır.
Sağlıkla Emniyetli Uçuşlar Dileriz
Eyup Turşucu Kaptan Pilot(E) Kaza İnceleme Uzmanı