Birçoğunuz bir yolcu uçağındaki standart bir koltukta, ekonomi sınıfında yolculuk yapmışsınızdır. Bilirsiniz, koridordaki veya pencere kenarındaki koltuklarda değilseniz, ara koltuklarda sıkışıp kaldığınız birkaç saat süren hava yolculuğunun ne kadar sıkıcı olduğunu tecrübe etmişsinizdir.
Bu tür havayolu seyahatlerinin insanı hapsolmuş gibi bir hisse sokabildiğini yaşamışsınızdır. Uçak içinde bir sırada yan yana duran altı koltuğun olduğu, koltukların üçünün sağda ve diğer üçünün solda olduğu, arada koridorun bulunduğu dar gövdeli Boeing 737 veya Airbus 320 tipi bir yolcu uçağı, yurtiçinde çoğumuzun yolculuk yaptığı standart yolcu uçaklarıdır. Böyle bir uçakta belki pencere kenarında oturanlar biraz şanslı olabilir, dışarıyı seyrederek seyahat etmekle kendisini avutabilir. Koridordakiler de kendilerini sıkış-tepiş hissetmeyecekleri için avunabilirler. Ama ikisinin ortasında oturanların vay haline? Geniş gövdeli uçaklarda yan koltuklar nispeten dar gövdeli uçaklarınkine göre daha konforlu, rahat. Ama orta bölümdeki genelde 6’lı koltuklarda yan yana oturmak bazen dar gövdeli uçaklardaki yolculuk şartlarını bile aratır. Neticede bu yolculuklar, uçan otobüsle yolculuktan öte bir konfor sunamıyor maalesef. Ama bir üst segmentte, birinci sınıfta (first/business class) yolculuk yapma fırsatınız veya imkânınız olursa, çok daha konforlu bir yolculuk yapmak şüphesiz fazlasıyla mümkün olabiliyor.
Özel iş jetlerinde bu konfor daha da artabiliyor.
Peki bir savaş uçağının kokpitinde bir yerden bir yere seyahat etmek ne kadar konforludur? Baştan söyleyeyim, ekonomi sınıfından çok daha iyidir, rahattır. Modern savaş uçaklarının kokpitleri ilk gördüğünüzde belki gözünüze daracık, küçücük gelebilir. Burada insan nasıl saatlerce oturup, bir de uçağı kullanabilir diye düşünebilirsiniz. Hissiyatınızda şüphesiz haklı olabilirsiniz. Zira gerçekten günümüz uçaklarının kokpitleri çok küçük, pilota pek oynama alanı bırakmayacak kadar dar. Kokpitler, her tarafında düğmelerin, cihazların bulunduğu daracık odalar gibi yapılıyor. Yapılmak zorunda kalıyor.
Gelin F-16 kokpiti üzerinden, pilotun ‘ofisini, çalışma odasını’ gözümüzde canlandıralım. Pilotun nasıl bir ortamda görev yaptığını, seyahat ettiğini anlamaya, yolcu uçaklarındaki koltuklarla savaş pilotunun koltuğunu kıyaslamaya çalışalım. Bakalım hangisi daha rahat? Bu arada bilinçli olarak yolcu uçaklarını kokpitlerindeki koltuklardan, imkanlardan bahsetmiyorum. Zira yolcu uçağı kokpitinde pilota sunulan konfor alanı, savaş uçağı kokpitlerindekilerle karşılaştırılamayacak kadar fazladır. Bir yıl kadar bir özel havayolunda pilot olarak uçtuğum için biliyorum. İki ortam birbiriyle kıyas götürmez!
Ben yine de savaş uçaklarına yönelik kendi tecrübemi aktarayım. F-16 koltuğuna oturmadan önce, bir pilot olarak yanmaz kumaştan yapılmış uçuş tulumunu giymeye ve klasik bir ayakkabı yerine, olası uçaktan paraşütle atlamanız gerektiğinde, ayak bileklerinizin kırılma olasılığına karşı uçuş postalını ayağınıza geçirmeye ihtiyacınız var. Uçaktaki pilot koltuğu arkasına pilotu rahatsız etmeyecek şekilde monte edilmiş paraşüt sistemine pilotun kendisini bağlaması gerekiyor. Bunu yapabilmek için de pilotun uçağa binmeden önce filodan, uçuş tulumunun üzerine giyinerek geldiği harness sistemine ihtiyaç duyuluyor. Bir çeşit avcı yeleği ya da uçuş koşumu diyelim. Ayrıca, yüksek manevra kabiliyetli F-16 gibi uçaklarda sizin kendi ağırlığınızın 7-9 katına kadar büyük yüklere dayanabilmeniz, belirli bir süre bu yüklere maruz kaldığınızda kan içinde taşınan oksijenin beyninizi ‘canlı’ tutabilmesi ve bilincinizin açık kalabilmesi için, yüksek G’lerde devreye giren G-suit’i bir pantolon gibi bir kıyafeti, uçuş tulumunun üstüne giymeniz gerekir. Başınızda ise uçuş kaskı ve oksijen maskesi takılı olmalıdır. Gece uçuşlarında bazen kaska monte edilerek kullanılan gece görüş gözlüğünü de bu standart uçuş kıyafetlerine eklemek gerekebilir. Bu kıyafet ve teçhizatı üzerinde olan pilot uçağa bindiğinde, dışardan bakıldığında adeta bir robot görünümündedir. “Uçağın kokpiti ufacık, pilot bu kıyafet ve teçhizatlarla uçağın içinde acaba nasıl hareket edebiliyor?” sorusu ister istemez dışardan bakanların aklına, gelebilir.
Bir an, bir havayolu uçağındaki herhangi bir yolcunun, bir savaş pilotu gibi giyinmiş vaziyette yolculuk yapmak zorunda olduğunu varsayalım! Herhalde böyle bir zorunluluk olsaydı, çok az kimse havayoluyla seyahat etmeyi tercih ederdi. Evet, gerçekten de bir savaş pilotunun uçuş boyunca giymek, kuşanmak zorunda kaldığı kıyafet ve teçhizata hiçbir havayolu yolcusu katlanamaz. Bu realiteye rağmen ben yine de F-16 pilotunun oturduğu koltuğu tercih ediyorum. Peki neden?
Yazının devamı için; TIKLAYINIZ
