Bazı insanlar vardır, mesleklerini icra ederken yalnızca görevlerini yerine getirmez; etrafındaki herkese güven aşılar, karakterleriyle iz bırakır ve sessizce efsaneleşir. Türk havacılığının altın sayfalarına adını yazdıran Kaptan Pilot Nural Vural, işte bu insanlardan biriydi.
TSK’da Doğan Efsane
Genç kuşağın yeterince bilmediği, ancak bilmesi gereken, Nural Vural, Türk Silahlı Kuvvetleri kökenliydi. Hava Kuvvetleri’nin en seçkin pilotlarından biri olarak hem eğitimde hem de operasyonel görevlerde sergilediği ustalıkla adını “en iyiler” listesine yazdırdı. Savaş uçağının kokpitinde sergilediği soğukkanlılık, millî görev bilinci ve gökyüzüyle kurduğu o eşsiz bağ, onu meslektaşları arasında ayrı bir yere koydu.
TSK’daki yıllarında yalnızca uçmuyor, aynı zamanda genç pilotlara örnek oluyordu. Onunla uçuşa çıkanlar, “Nural Kaptan’ın yanında hata yapamazsınız, çünkü o hata yapmayan adamdır” derdi. Bu, hem onun mükemmeliyetçi karakterini hem de eğitimci yönünü anlatmaya yeterdi.
Benim SHGM’deki ilk yıllarım, onun hakkında dinlediğim efsanelerle geçti. SHGM’ye gelip giden, onu tanıyan tüm TSK kökenli pilotlar onun hakkında muhteşem hikâyeler anlatırdı. Hatta onu tanıyan eski bir Hava Kuvvetleri komutan yardımcısı onun için “kıçıyla uçardı, Türkiye’de kıçıyla uçan en iyi pilot odur” derdi. Bu, bir askerî terimmiş ve uçuş tekniğiymiş.
İstanbul Hava Yolları Yılları
Hava Kuvvetleri’nden ayrıldıktan sonra sivil havacılığın en parlak dönemlerinden birinde önce THY’ye, daha sonra da özel hava yollarının kurulmasıyla İstanbul Hava Yolları’na katılmıştı. O dönemde bu şirket, gökyüzünde kalite ve güvenin sembolüydü. Nural Vural, burada sadece bir kaptan değil; aynı zamanda kurum kültürünü ayakta tutan sessiz bir direk, bir güven sembolü oldu.
Yolcular, onun kaptan anonsunu duyduklarında rahat bir nefes alırdı. Kabin ekibi, “Nural Kaptan kokpitteyse işler yolundadır” derdi. Uçuş güvenliği, profesyonellik ve etik, onun için pazarlık konusu olmayan kavramlardı.
Nural Kaptan, boyu kısa, ufak tefek bir adamdı. Ancak onun için herkes derdi ki, kokpite girdiği anda dev olurdu. Bir arkadaşımız derdi ki, apronda ve pistte koşarken yeri daha rahat görebilmek için altına yüksek bir minder koyardı. Bir gün pilotlardan birisi Nural Hoca’yı anlatırken, “Bizim hoca kokpitte koltuğa oturduğu zaman tam bir dev oluyor, koltuğa sığmıyor” demiş. Bizim rahmetli Şerafettin Biber hemen atlamış: “Uşağım gözlerimle gördüm, altına yüksek bir minder koyuyor, o yüzdendir” demiş. Bizim Şerafettin, eski USAŞ kökenliydi ve Karadenizliydi…
İstanbul Hava Yolları’nın piyasadan çekilmesiyle başka özel hava yollarında da uçtu. En son Holiday Hava Yolları’nda uçuş işletme başkanlığı yaptığını hatırlıyorum.
Meslek Ahlakı ve Sessiz Liderlik
Nural Vural’ın en etkileyici yanı, reklamını yapmadan, alkış beklemeden işini mükemmel yapmasıydı. Şöhret onun umurunda değildi; onun derdi, her inişin yumuşak, her kalkışın güvenli olmasıydı. Belki de bu yüzden “efsane” sıfatı, yıllar içinde kendiliğinden onun isminin önüne geldi.
Bugün ne yazık ki, havacılığımızda liyakat yerine başka hesapların öne çıktığı, disiplinden ödün verilen bir dönemden geçiyoruz. Böyle zamanlarda Nural Vural gibi isimleri hatırlamak, sadece nostalji değil; aynı zamanda bir ders niteliğinde. O Cumhuriyetimizin yetiştirdiği en iyi pilotlardan biriydi.
Nural Kaptan, İstanbul Hava Yolları filosunda yer alan Caravelle tipi uçaklarda da uçmuştu. Bu uçaklardan biriyle Ankara’dan Ercan’a gerçekleştirilen bir eğitim uçuşunda, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nden (SHGM) bazı arkadaşlar da bulunuyordu. O uçuşa tanıklık edenlerden biri bana anlatmıştı: Yabancı bir öğretmen pilotla yapılan bu eğitim sırasında, Nural Kaptan’ın sergilediği ustalık öylesine etkileyiciydi ki, yabancı öğretmen pilot bile ona derin bir saygı duymaktan kendini alamamıştı. Hatta yer indikten sonra, sanki Nural kaptan onun öğretmeniymiş gibi Nural kaptana hayranlıkla ve saygıyla davranmaya başladı…
Bir Veda, Bir Miras
Gökyüzünde geçen onca yılın ardından geriye sessiz ama güçlü bir miras kaldı. Onun kariyeri, “iyi kaptan” olmanın yalnızca teknik bilgi değil, karakter meselesi olduğunu kanıtladı.
Nural Vural, bugün aramızda olmayabilir; ama kokpitten yükselen o sakin ve güven veren ses, onu tanıyan herkesin kulaklarında hâlâ çınlıyor.
Kendisini rahmetle ve saygıyla anıyorum…
Ve biliyorum ki, bugün gökyüzünde bir yerlerde, Nural Kaptan hâlâ en yumuşak inişini yapıyor; bizler ise onu her hatırladığımızda, biraz daha güvenle başımızı göğe kaldırıyoruz.
Gökyüzü sessizdir ama kahramanlarını asla unutmaz. Kimi isimler vardır; sadece uçuş kütüklerine, harekât raporlarına ya da kokpit kayıtlarına değil, insanların kalbine kazınır. Onlar birer pilot, birer komutan olmanın ötesinde; dost, öğretmen ve yol gösterici olurlar. İşte Nural Vural Kaptan da böyle bir insandı: Hem gökyüzünde hem yeryüzünde iz bırakan, ardından gelen nesillere cesaret ve vefa dersi veren bir efsane.
Bir kahramanı anmak kolaydır ama onu anlamak, gelecek nesillere aktarmak daha zordur. İlk yazımda benim ve havacılık sektörünün Nural Vural Kaptan’a duyduğu hayranlığı kaleme almıştım. Ancak yazının ardından gelen yorumlar gösterdi ki aslında ben sadece buzdağının görünen kısmını anlatabilmişim. Onu tanıyanların hafızasında saklı kalan onca anı, kahramanlığının çok daha derin ve insani boyutlarını ortaya koyuyor.
Belalı Bir Coğrafyada Yaşıyoruz, Her An Bir Kahramana İhtiyaç Duyabiliriz
Efsane kaptan Nural Vural hakkında yazdığım yazı, beklediğimin çok üzerinde bir okuyucu kitlesiyle buluştu. Özellikle devre arkadaşları, eğitim verdiği öğrenciler, komutanlığını yaptığı silah arkadaşları ve sivil havacılık sektöründen büyük ilgi gördü ve beğeni topladı.
Bu vesileyle şu tespiti yapmak zorundayız ki, belalı bir coğrafyada yaşıyoruz. Dünyadaki sorunlu bölgelerin dörtte üçü Türkiye’nin etrafında ve bulunduğu bölgede cereyan ediyor. Bu nedenle de Türkiye’nin güçlü bir orduya, özellikle de hava kuvvetlerine ve kahramanlara ihtiyacı vardır.
Evet, denebilir ki Türkiye kahramanlar ülkesidir ve her koşulda kendi kahramanlarını yetiştirir. Ancak konuyu bu kadar basite de indirgememek lazım. Kahramanlarımıza sahip çıkmamız şart. Kahramanlarımızı itip kakarsak, değersizleştirirsek, bir gün kahramana ihtiyaç duyduğumuzda da varın olacakları siz düşünün, ya birisi de kalkıp “kusura bakmayın at terli başka kapıya” derse… Bunu ben düşünmek bile istemiyorum.
Kıbrıs’ın Gökyüzünde Yazılan Destan
Gelen yorumlardan öğrendik ki devlet, en kritik anlarda Nural Kaptan’ı göreve çağırmış; o da hiç tereddüt etmeden vatanı için en ön safta yerini almış. 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’nda gösterdiği cesaret, sadece bir askeri başarı değil, aynı zamanda milletine duyduğu bağlılığın da kanıtıydı.
Onunla aynı filoda görev yapmış silah arkadaşlarının satırlarında, kahramanlığın yanında samimiyet ve dostluk da parlıyor. “Onunla aynı amaç uğruna göklerdeki beraberliğimizi daima saygıyla anıyorum” diyen arkadaşlarının cümleleri aslında bir devrin tanıklığıdır. Kim bilir, Nural Kaptan daha bizim bilip de yazamadığımız veya bilmediğimiz hangi önemli görevleri icra etti?
Uçuşta Değil, Hayatta da Öğretmen
Nural Vural Kaptan sadece bir pilot değil, aynı zamanda bir öğretmendi. Onun öğrencisi olmuş havacılar bugün bile, “ATPL eğitimi” diye bir kavramın olmadığı dönemlerde literatüre eşdeğer bilgi aktarımı yaptığını anlatıyor. Merak uyandırarak öğreten, bildiğini paylaşmaktan çekinmeyen bir öğreticiydi. Yalnızca gökyüzünü değil, hayatı da öğretmiş bir kaptandı.
Yorumlarda okuduğum kadarıyla, Nural Kaptan’ın Onur Air’in kuruluş yıllarında Türkiye’ye ilk kez gelen Airbus uçaklarının tip eğitiminde, genç öğrencileriyle birlikte gösterdiği olağanüstü başarı Airbus yöneticilerini kendisine hayran bırakmış.
Bir başka hatırada ise TSK’daki görevindeyken bir öğrencisine “akrobasi çalışması” yaptırmak için Gordion harabelerine götürmüş. Öğrencisine, “Hiç Gordion’u gördün mü?” diye sormuş. Cevap “Hayır” olunca, uçağı Gordion’un üzerine dalışa geçirip sürat kazanmış, ardından da “loop”a çekerek öğrencisini hayranlık içinde bırakmış. Hocanın bütün maharetleri aslında bu anılarda saklı.
İnsan Yanı: Gülümseten Hatıralar
Nural Vural’ın hatıralarında kahramanlık kadar samimiyet de var. Boy esprileri, Pepsi-Cola sevgisi, arabadan çok uçağa güvenmesi… Hepsi onun insani yönünü ortaya koyan güzel anekdotlar.
Yine aynı şekilde hem Holiday Hava Yolları hem de Air Alfa’da F/O olarak yanında uçan bir pilot, onun sabah uçuşlarında yanında sucuk ve yumurta getirip ön galley’de ekibe nasıl sucuklu yumurta yaptığını; çantasında sürekli çift başlı tornavida bulundurarak uçaktaki gevşek tüm vidaları kendi elleriyle nasıl sıktığını; rahmetli Adnan Menderes’i Kütahya’dan Ankara’ya bir teğmen arkadaşıyla birlikte nasıl getirdiğini ve işe alımlardaki mülakatlarda hangi soruları sorduğunu, ayrıca bazı pİlotların mürtetdeki pistte F-104 uçaklarının zor durduğunu iddia etmeleri üzerine bu uçakla önce indiğini durduktan sonra da hemen tekrar kalkarak arkadaşlarına hem pistin emniyetli olduğunu hem de F-104’lerin performansı konusunda bir şov sunduğunu anlatmış.
Demek ki kahraman dediğimiz figür, sadece savaş meydanlarında değil; günlük hayatta da içtenliği, dostluğu ve mizahıyla hatırlanıyor.
Unutulmaz İsimler, Unutulmaz İzler
Bir yorumda çok kıymetli bir teklif vardı: “SHGM girişine Nural Kaptan’ın büstü konmalı.” Bu öneri sadece nostalji değil; Türk sivil havacılığının bugünlere gelmesinde emeği olanlara bir vefa borcunun ifadesi. Kahramanları anıtlarla, büstlerle yaşatmak, onları yeni nesillere tanıtmak hem tarihimize hem de havacılık kültürümüze güç katar.
Bugün geriye dönüp baktığımızda, Nural Vural Kaptan’ın hayatı bizlere bir ders bırakıyor: Kahramanlar bir gün gelip gökyüzünden ayrılır ama hatıraları, öğrettikleri ve dokundukları hayatlarla yaşamaya devam eder. Onu anmak sadece geçmişi yad etmek değil; geleceğe de ilham bırakmaktır.
Mekânın cennet olsun Nural Kaptan. Senin kanatların göklerdeydi, ama izlerin bizlerin gönlünde
Oktay Erdağı
E.Sivil Havacılık Genel Müdür Yrd.
Yazar- Havada Ahkam-Havada Oraj
Havacılık Uzmanı
E.Sivil Havacılık Genel Müdür Yrd.
Yazar- Havada Ahkam-Havada Oraj
Havacılık Uzmanı
