✈ Türkiye’mizde Pilotluk mesleği anlatılacaksa konuya Öncü havacımız Vecihi Hürkuş’u anmadan başlamak yanlış olur. Vecihi Bey bugünkü sivil uçuş okullarının ilki olan Vecihi Sivil Tayyare Mektebini kurmuş ve ilk sivil kadın ve erkek pilotları yetiştirmiştir. Kendisini bu vesile ile saygı, sevgi ve rahmetle anıyoruz.
✈ Türkiye’de pilot olma sürecini, kariyer basamaklarını ve emeklilik düzenlemelerini Gökyüzüne giden yola yeni çıkacak gençler için kapsamlı şekilde anlatan yazımda bir pilotun ilk adımlardan emeklilik yaşına kadar olan yolculuğu tüm aşamalarıyla paylaşmaya çalıştım.
✈ Pilotluk, DİSİPLİN, özveri ve sürekli eğitim gerektiren prestijli bir olabilmek için öncelikle gökyüzünde olmayı gönülden arzulamak gerekir. Kişinin fizyolojik ve psikolojik yapısı, sağlığı uçuş için gereklilikleri mutlaka tam olarak sağlamalıdır. Bu temel gereksinimler sağlanabiliyorsa o kişi bu çok uzun ve zorlu yolculuğa çıkmak için hazırdır.
✈ Asla unutulmamalıdır pilot olmak, herhangi bir uçuş okulunu başarıyla tamamlayıp o aşk dolu PİLOT BRÖVESİNİ hak etmekle sonlanmıyor. Bilakis işte o gün, 65 yaşına kadar sürecek bir yolculuğun başlangıcı oluyor. Her mesleğin kendine özgü gereklilikleri, hoş yanları, riskleri ve zorlukları vardır. Pilotluk mesleği dönemsel değil hemen her gün uçağına ve uçuşa ait bazı bilgilerin ve gerekliliklerin güncellendiği bir meslektir. Dolayısıyla uçuşu olsun olmasın pilotlar bu değişiklikleri günlük olarak izlemek, öğrenmek ve yeri geldiğinde uygulamakla yükümlüdür.
✈ Pilotluk mesleğinde iç ve iş disiplininden asla taviz verilmemelidir. Sürdürülebilir UÇUŞ EMNİYETİ 65 yaşına kadar uçuşa devam edebilme ancak bu şekilde sağlanabilir. Pilot sadece uçakta değil yaşamının her anında bu şekilde yaşamalıdır. Kişisel sorunlarını kokpite taşıyan bir pilot asla başarılı ve emniyetli olamaz. İşin özeti Bröveyi göğsümüze taktığımız gün yepyeni ve sadece kendimizin değil yüzlerce, binlerce kişinin sorumluğunu da üzerimize almış olduğumuz bir sürece adım atmış oluyoruz.
✈ Pilot olmak isteyen gençlere çıkacakları yolda karşılaşacakları süreç ve gerekliliklerle ilgili özet bilgi aşağıda sunulmuştur.
✈ Pilotluk mesleğine aday olabilmek için öncelikle yerine getirilmesi gereken bazı temel şartlar bulunur. Bu şartlar zaman içerisinde değişmektedir dolayısıyla Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ve ilgili kuruluşların duyuruları yakından takip edilmelidir.
✈ Eğitim Durumu: En az lise mezunu olmak gerekli olsa da farklı havayolu işletmeleri için havacılıkla ilgili bir lisans bölümü mezuniyeti veya bir havayolunun “Pilot Yetiştirme Programı”na kabul edilmek için genellikle en az lisans mezunu olmak gerekmektedir.
✈ Yaş Sınırı: Pilotaj eğitimine başlamak için en erken 17 yaşında olmak gerekir. Havayollarının pilot yetiştirme programları için ise genellikle 30 yaş üst sınır olarak belirlenmiştir. 65 yaş ise uluslararası standartlarca belirlenmiş ve Türkiye’de de geçerli olan zorunlu emeklilik yaşıdır.
✈ Sağlık ve Fiziksel Yeterlilik: Pilot adaylarının, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) onaylı bir sağlık kuruluşundan “1. Sınıf Sağlık Sertifikası” alması zorunludur. Bu kapsamda boy, kilo ve Beden Kitle Endeksi (BKE) gibi fiziksel kriterler de değerlendirilir.
✈ Yabancı Dil: Uluslararası havacılık dili İngilizce olduğundan, belirli bir seviyede İngilizce bilgisi şarttır. Bu, TOEFL IBT’den en az 60 puan veya IELTS’ten en az 6.0 puan gibi uluslararası geçerliliği olan sınav sonuçlarıyla kanıtlanabilir. Ayrıca SHGM ve yetki verilen kuruluşlar tarafından yapılan ICAO Level 4-6 sınavından minimum 4 puan alınması gerekir.
✈ Pilotaj Eğitimi ve Lisans Süreci
✈ Pilotluk kariyeri, alınacak lisans türüne göre şekillenen bir eğitim süreciyle başlar.
✈ Pilot Lisans Türleri ve Özellikleri;
✈ Lisans Türü Başlama Yaşı, Amacı, Yetkileri ve Geçerlilik Süresi
– Özel Pilot Lisansı (PPL) 17 yaş ve üzeri, Kişisel, ticari olmayan uçuşlar için. 65 yaşına kadar
– Ticari Pilot Lisansı (CPL) 18 yaş ve üzeri, Hava taksi, tarımsal ilaçlama gibi ticari operasyonlar. 65 yaşına kadar
– Havayolu Nakliye Pilotu Lisansı (ATPL) 21yaş ve üzeri, hava yolu işletmeleri yolcu ve kargo uçaklarında Pilot olmak için. 65 yaşına kadar
✈ Pilot lisansları teorik bilgileri için sınav sistemi Ağustos 2025 itibarıyla güncellenmiştir. Yeni sistemde, ön sınav ve son sınav olmak üzere bütünleşik bir yapı bulunur. Adayların başarı puanı, ön sınavın %10’u ve son sınavın %90’ı dikkate alınarak belirlenir. Bu konuda SHGM’nün duyuruları takip edilmelidir.
✈ Yukarıda gereklilikleri sağlayarak herhangi bir uçuş eğitimi veren Üniversite veya uçuş okulunda eğitime başlayan ve eğitim sürecini tamamlayan bir pilot, havayollarında aşağıdaki basamaklardan geçerek kariyerine devam eder:
1. İkinci Pilot (First Officer): Uçuş ekibinde kaptan pilota yardımcı olarak görev yapar. Bu, kariyerin ilk profesyonel aşamasıdır.
2. Kaptan Pilot (Captain): Belirli bir uçuş tecrübesine ve deneyimine ulaşan, uçuşun emniyetinden ve operasyonundan nihai sorumlu olan pilot.
✈ Pilotlar, uçuş yaşamları boyunca simülatör eğitimleri, kontrol uçuşları ve periyodik sağlık kontrolleri gibi düzenli tekrarlanan eğitim ve değerlendirmelerden geçer. Bu sürekli eğitim, sürdürülebilir uçuş emniyetinin OLMAZSA OLMAZIDIR, bu değerlendirmelerde başarısız olunması halinde pilotlar çok ciddi sorunlarla karşılaşabilir hatta mesleğine devam edemez hale gelebilirler.
✈ Zorunlu Emeklilik ve Güncel Tartışmalar
✈ Uluslararası sivil havacılık kuralları, 65 yaşını dolduran pilotların uluslararası ticari uçuşlarda görev almasını engeller. Türkiye’de de bu kurala uyulmakta ve pilotlar için zorunlu emeklilik yaşı 65 olarak uygulanmaktadır.
✈ Ancak, son dönemde bu kuralı değiştirmeye yönelik küresel çabalar bulunmaktadır. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), yaş haddini 65’ten 67’ye çıkarmak için Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’ne (ICAO) resmi bir öneri sunmuştur. Vecihi Sivil Tayyare Mektebi bu öneriyi küresel pilot açığını hafifletmek, ortalama yaşam süresinin ve sağlık koşullarının iyileşmesi ile gerekçelendirmektedir. Öneri kabul edilse bile, uçuş emniyeti için kokpitteki iki pilottan en az birinin 65 yaşın altında olma şartının korunması planlanmaktadır.
✈ Buna karşılık, özellikle ABD’deki bazı büyük pilot sendikaları, konuya ilişkin yeterli veri bulunmadığı gerekçesiyle ve olası EMNİYET risklerinden endişe duydukları için bu değişikliğe temkinli yaklaşmakta veya karşı çıkmaktadır. Bu nedenle, emeklilik yaşına ilişkin mevcut kuralın yakın gelecekte değişip değişmeyeceği, ICAO’nun devam eden müzakerelerinin sonucuna bağlı olacaktır.
✈ Türkiye’de pilot olma süreci, belirli şartları karşılayarak alınan yoğun bir eğitimle başlar, farklı lisans ve kariyer basamaklarından geçerek devam eder ve uluslararası düzenlemeler uyarınca 65 yaşında sona erer. Bu süreç, sürekli öğrenme, güncel kalma,
✈ DİSİPLİN ve yüksek sorumluluk bilinci gerektirir. Mevcut küresel tartışmalar, pilotların bu uzun ve keyifli kariyer yolculuğuna bir süre daha devam edebilme ihtimalini gündeme getirmiştir.
✈ Tüm Uçuculara Sağlıklı, EMNİYETLİ, Keyifli Uzun Bir Uçuş Yaşamı dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot (E)
Kaza Araştırma Uzmanı
