Değerli Havacılık Meraklıları ve Geleceğin Pilotları,
Pilotluk eğitiminin temel taşı olan Hususi Pilot Lisansı (PPL) sürecini ve özellikle bu sürecin en büyüleyici ve kritik bileşenlerinden biri olan aerodinamik prensiplerini derinlemesine inceleyen bir makale ile karşınızdayım. Gökyüzündeki serüvenin ilk adımı olan PPL eğitimi, sadece bir lisans almakla kalmayıp, aynı zamanda uçuşun ardındaki bilimsel gerçekleri anlamayı da gerektirir.
Hususi Pilot Lisansı (PPL) Eğitimi: Temeller ve Ötesi
PPL, İngilizce “Private Pilot License” teriminin kısaltmasıdır ve Türkçe’de Hususi Pilot Lisansı anlamına gelir. Bu lisans, adından da anlaşılacağı üzere, ticari amaç gütmeden, bireysel kullanım için uçuş yetkisi sağlayan bir pilot lisansı türüdür. PPL sahibi pilotlar, lisanslarında belirtilen uçak tiplerinde ticari maksat olmadan sorumlu pilot (Pilot in Command – PIC) olarak uçabilirler. Ancak, ticari kazanç maksadı olmayan uçuşların takibi ve tespiti Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından gerçekleştirilir ve ihlal durumunda lisansın askıya alınması gibi cezalarla karşılaşılabilir.
PPL eğitimi, havacılık sektörüne adım atmak isteyen herkesin karşılaştığı ilk terimlerden biridir ve pilotluk kariyer yolculuğunun en önemli basamağıdır. Bu eğitim, uçaklar ve pilotajla ilgili temel bilgileri edinmenin yanı sıra, pilotluk becerilerini de geliştirmenizi sağlar. Eğitime katılmak için minimum 17 yaşında olmak (eğitime başlamak için 16 yaş yeterlidir), en az lise mezunu olmak ve SHGM tarafından yetkilendirilmiş bir sağlık kuruluşundan alınmış en az Medical Class 2 sağlık sertifikasına sahip olmak gereklidir.
PPL eğitim programı, teori ve pratik olmak üzere iki ana bölümden oluşur. Eğitim programı, uçuş eğitim organizasyonunun SHGM tarafından onaylanan uçuş eğitim programına göre gerçekleştirilir. Eğitimin başlangıç tarihinden itibaren en fazla 2 yıl içerisinde tamamlanması gerekmektedir. Uzun süreli aralar, ilave eğitim uçuşlarına yol açabilir ve uçuş becerilerinde gerilemeye neden olabilir, bu nedenle eğitim sırasında mümkünse hiç ara verilmemesi tavsiye edilir.
Teorik Eğitim: Bilimin Temelleri
PPL eğitimi kapsamında toplam 100 saatlik teorik eğitim bulunmaktadır. Bu teorik eğitimin en fazla %90’lık kısmı uzaktan eğitim şeklinde gerçekleştirilebilirken, en az %10’luk kısmı yüz yüze yapılmak zorundadır.
Teorik eğitim, toplamda 9 dersten oluşur:
· 010 Hava Hukuku (Air Law)
· 020 Uçak Genel Bilgisi (Aircraft General Knowledge)
· 030 Uçuş Performansı ve Planlama (Flight Performance and Planning)
· 040 İnsan Performansı ve Limitleri (Human Performance)
· 050 Meteoroloji (Meteorology)
· 060 Seyrüsefer (Navigation)
· 070 İşletme Prosedürleri (Operational Procedures)
· 080 Uçuş Prensipleri (Principles of Flight)
· 090 Haberleşme Usulleri (Communication)
Bu teorik eğitimler, pilotluk kariyerinizin temellerini attığınız bir dönem olduğundan, iyi hazırlanmak çok önemlidir. PPL teorik eğitim kısmı, ATPL teori eğitimine göre daha kolay kabul edilse de, uçuşla ilgili temel bilgileri edinme açısından kritik bir aşamadır. Yaklaşık 1 aylık bir hazırlık süresi genellikle yeterli görülmektedir. Teorik sınavlara hazırlanırken online sınav hazırlık sistemlerinden ve yaklaşık 1.800 ila 2.000 sorudan oluşan soru bankalarından faydalanabilirsiniz. Sınavlarda bazı soruların 2 veya 3 ağırlık katsayısına sahip olduğunu unutmamak, soru ağırlıklarına dikkat etmek gereklidir. Teori sınavlarını tamamlamak için eğitim bitiminden sonra en fazla 4 deneme hakkı ile 18 ay içinde başarılı olunması gerekmektedir.
Eğitim öncesinde, kullanılacak uçak tipine ilişkin Pilot Operating Handbook (POH) tarafınıza iletilmekte ve uçak tipi ile ilgili teorik sınavda başarılı olmanız durumunda pratik eğitiminiz başlatılmaktadır.
Pratik Eğitim: Teorinin Uygulaması
PPL eğitiminin pratik kısmı, yani uçuş eğitimi, toplamda minimum 45 saatlik uçuşu gerektirir. Bu uçuşların en fazla 5 saati FNTP II türü bir simülatörde gerçekleştirilebilir. Simülatörler, özellikle aerodinamik prensipleri ve uçuş kontrollerini güvenli bir ortamda deneyimlemek için mükemmel bir araçtır. Ayrıca, daha önce uçuş tecrübesi olmayan pilot adaylarına, uçuş eğitiminden önce Flight Simulator veya X-plane gibi uygulamaları yoke, rudder, gaz kolu gibi kontrol ekipmanları ile deneyimlemeleri tavsiye edilmektedir. Bu sayede temel uçuş becerileri ve aerodinamik tepkiler hakkında ön bilgi edinilebilir.
Uçuş eğitiminin içeriğinde 10 saatlik PIC (Sorumlu Pilot Uçuşu) bulunmaktadır. PPL eğitimini tamamladığınızda, 10 saat yalnız uçuş gerçekleştirmiş olursunuz. Bu yalnız uçuşlar, teorik bilginizi ve aerodinamik anlayışınızı bağımsız olarak uygulamanız gereken kritik aşamalardır.
Eğitimde genellikle tek motorlu uçaklar kullanılmaktadır. Cessna 172, Tecnam P2003 JF, Evektor Sportstar gibi modeller bu eğitimlerde görülebilir. PPL lisansı ile tek motorlu uçaklarda uçabileceğiniz gibi, gerekli eğitimleri alıp lisansınıza işletilmesi koşuluyla çok motorlu uçakları da kullanabilirsiniz.
Pratik uçuş eğitiminde bir günde en fazla 4 saat uçuş yapılabilir; ancak bu miktar, uçuş okulunun onaylı eğitim programına bağlı olarak 2 veya 3 saat ile de sınırlanabilir. Aralıksız olarak en fazla 6 takvim günü üst üste uçuş gerçekleştirilebilir.
PPL eğitimini başarıyla tamamladıktan sonra, lisans almak için gerekli yeterliliğinizi test eden PPL Check Ride uçuşuna katılırsınız. Bu uçuşlar, SHGM tarafından yetkilendirilen kontrol pilotları tarafından gerçekleştirilir. Check Ride uçuşunda başarısız olmanız durumunda, daha sonraki bir tarih için tekrar randevu alabilirsiniz.
PPL eğitimi sırasında ihtiyaç duyulacak ekipmanların çoğu (kulaklık, harita, Logbook, Flight Computer, Plotter, Harita kalemi, harita tutacağı gibi) uçuş okulları tarafından sağlanmaktadır. Ancak, eğitim kapsamında sunulmayan veya şahsınıza ait olmasını istediğiniz ekipmanları önceden temin etmek önemlidir.
PPL lisansının geçerlilik süresi iki yıldır. Lisansınızın geçerliliğini otomatik olarak 2 yıl daha uzatmak için, son 12 ay içerisinde en az 6 saati PIC (Sorumlu Pilot Uçuşu) olarak gerçekleştirilmiş olmak şartıyla toplamda 12 saat uçuş yapmış ve 12 iniş kalkış gerçekleştirmiş olmanız gerekmektedir. Ayrıca, bu 12 saatlik uçuşun en az 1 saatlik kısmının bir uçuş eğitmeni ile gerçekleştirilmiş eğitim uçuşu olması da şarttır.
Sonuç
Hususi Pilot Lisansı eğitimi, havacılık dünyasına atılan ilk ve en heyecan verici adımdır. Bu süreçte kazanılan teorik bilgi, özellikle aerodinamik prensiplerinin (Uçuş Prensipleri) derinlemesine anlaşılması, pratik uçuş becerilerinin temeli ve güvenli bir pilot olmanın olmazsa olmazıdır. Unutmayınız ki, uçuş okulları SHGM tarafından onaylanmış programlar dahilinde eğitim vermekte ve her aşama, sizi yetkin bir pilot olarak yetiştirmek üzere tasarlanmıştır.
Gökyüzü sizleri bekliyor; bu bilimsel prensipleri anlayarak ve uygulayarak, uçuşun özgürlüğünü en güvenli şekilde deneyimleyeceksiniz.
Vasıf Yüceliş
E.Hv.Albay
Antalya Bilim Üniversitesi ATPL Dersleri Öğretmeni
