Kanada’nın Ontario kentindeki temyiz mahkemesi, 11 Ağustos’ta Ukrayna Uluslararası Havayolları’nın (UIA) İran’da PS752 sefer sayılı uçağın düşürülmesinde hayatını kaybedenlerin ailelerine tazminat ödemesi gerektiğine dair kararı onadı ve havayolunun daha önceki kararı bozma başvurusunu reddetti.
Karar, 8 Ocak 2020’de Tahran’dan kalkışından dakikalar sonra İran hava savunma kuvvetleri tarafından fırlatılan iki karadan havaya füzeyle düşürülen UIA PS752 sefer sayılı yolcu uçağıyla ilgili.
Uçakta bulunan İran, Kanada, Ukrayna , İsveç, Afganistan, Almanya ve İngiltere vatandaşı 176 kişinin tamamı hayatını kaybetti.
Uluslararası hukuk, havayolu şirketinin kusurlu bulunması halinde yolcu başına 180 Bin dolara kadar tazminat ödemesini zorunlu kılıyor; ihmalin kanıtlanması halinde ise daha yüksek meblağlar söz konusu olabilir. 2024 yılında Ontario mahkemesi, UIA’nın Tahran’dan tarifeli uçuşunu gerçekleştirmeden önce riskleri doğru bir şekilde değerlendirmediği gerekçesiyle ihmalkar olduğuna hükmederek, havayolu şirketinin mağdur ailelerine ödemeleri sınırlama hakkını ortadan kaldırdı.
Temyiz mahkemesi, duruşma hakiminin davacı avukatlarından oluşan birden fazla gruba masraf ödemesi yapması nedeniyle hata yaptığı yönündeki UIA’nın iddialarını reddetti ve “incelikli ve takdiri” bir değerlendirme olarak adlandırdığı şeye müdahale edecek bir gerekçe bulamadı.
Mahkeme ayrıca UIA’nın davalıların temyiz masraflarının ödenmesine karar verdi.
Uçak kazasının ardından İran , başlangıçta sorumluluğu reddederek mekanik arızayı öne sürmüş, ancak daha sonra ABD ile artan gerilim nedeniyle güçlerinin yanlışlıkla uçağı hedef aldığını kabul etmişti.
Düşüş, İran’ın Irak’taki ABD güçlerine füze saldırısı düzenlemesinden saatler sonra meydana geldi. Tahran, kaza yerinde bağımsız bir soruşturma yapılmasına izin vermedi.
Nisan 2023’te yaşanan olayla ilgili olarak İran mahkemesi 10 askeri personele ceza verdi ancak mağdurların ülkelerini temsil eden Uluslararası Koordinasyon ve Müdahale Grubu, yargılamayı ” uydurma ” olarak nitelendirerek reddetti.
Ukrayna, Kanada, İsveç ve İngiltere, İran’ı sivil bir uçağı hedef alarak uluslararası hukuku ihlal etmekle suçlayarak Temmuz 2023’te Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) dava açtı.
Daha sonra Ukrayna’ya yönelik kapsamlı işgali sırasında Moskova’nın önemli bir müttefiki haline gelen İran, iddiaları siyasi saiklerle yapıldığını belirterek reddediyor ve hem Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) hem de Uluslararası Adalet Divanı’nın yargı yetkisine itiraz etmeye devam ediyor.
