25 Ocak 2004’den beri kızıl gezegen Mars’da bulunan Opportunity olarak bilinen Mars Araştırma Aracı’nın (Mars Exploration Rover/MER) görevi NASA tarafından sonlandırıldı.
90 Mars günü süresince görev yapması planlanan ancak 5352 Mars günü (5498 Dünya günü) görevde kalan Opportunity’nin görevi sona erdirildi. Haziran 2018’de güçlü bir Mars kum fırtınasının ortasında kalan ve uzun süre güneş ışığından mahrum kalan uzay aracı ile son iletişim çabası da sonuçsuz kaldı. Son olarak 10 Haziran 2018’de temas sağlanan Opportunity ile son kez programın yürütücüsü NASA Jet İtki Laboratuvarı (JPL) tarafından Salı günü kurulmaya çalışılan temasın da sonuçsuz kalması ile Opportunity programının sona erdirilmesine karar verildi.
Humanity’s greatest explorers aren’t always human.
Join us as we celebrate the achievements of @MarsRovers Opportunity at the completion of a 15 year mission: https://t.co/A8EtjA1zcm #ThanksOppy pic.twitter.com/SqwokCC0mb
— NASA JPL (@NASAJPL) February 13, 2019
BEKLENTİNİN 60 KATI HAYATTA KALDI
NASA tarafından 2003 yılında gerçekleştirilen fırlatma sırasında 90 Mars günü görev yapması planlanan Opportunity bu sürenin 60 katı kadar bir süre görevde kalarak kızıl gezegen hakkında bize yeni ufuklar açtı. Haziran 2015’e kadar yaklaşık 45 kilometre yer değiştirme gerçekleştiren uzay aracının sadece bin metre hareket etmesi planlanmıştı.
DR. UMUT YILDIZ OPPORTUNITY’YE NE OLDUĞUNU YAZDI
NASA’ya ait Jet Propulsion Laboratory (JPL)’de derin uzay iletişimi ve astrofizik alanlarında araştırmacı olarak çalışan Doktor Umut Yıldız, sosyal medya üzerinden Opportunity’nin kum fırtınasına girmesi ve sonrasında yaşanan gelişmeleri paylaştı.
Dr. Umut Yıldız’ın paylaşımları;
1) 15 yıldır Mars’ta görev yapan #Opportunity robotu ile 10 Haziran 2018’de başlayan küresel fırtınadan beri iletişim kurulamıyordu. Dün son sinyaller gönderildi ama Oppy karşı taraftan telefonu açmadı. 💔 Bugün resmen proje sonlandı, duygusal anlar… 😢 pic.twitter.com/haU7Lun2vw
— Umut Yildiz (@umutayildiz) February 13, 2019
2) Kötü olaylar zinciri, mutlu mesut hayatına devam eden Mars Opportunity’nin, gezegeni bir anda etkisi altına alan küresel bir fırtınayla yüzleşmesi ile başladı. Mars yörüngesinde çalışan MRO uydusu 30 Mayıs’da fırtınayı tespit etmişti. pic.twitter.com/FtH0RSJKp4
— Umut Yildiz (@umutayildiz) 13 Şubat 2019
3) Hemen fark edildi ki, #Opportunity tam da fırtınanın ortasında kalacak, ne saklanacak bir yer var, ne de kaçacak bir mesafe. Hemen acil durum ilan edilip, bütün bilim enstrümanları kapatılıp, sadece yaşadığına dair bilgi veren bölüm açık tutuldu. pic.twitter.com/VBqHJZBB0U
— Umut Yildiz (@umutayildiz) 13 Şubat 2019
4) Ancak fırtına daha da uzun sürünce pillerinde kalan son enerjiyi sadece sistem saatini korumak için çalıştırmaya devam ettiler. Ancak her geçen gün fırtına daha da devam ettikçe Güneş’in ışığı daha da azaldı ve pillerini şarj edemedi. pic.twitter.com/DQnHZK2pH9
— Umut Yildiz (@umutayildiz) 13 Şubat 2019
5) Mars şartları soğuk ve çetindir, o sırada -24 C ile -57 C olan ortamda kalan gariban robot donmaya başladı. Tabii şarjı da bitince sistem saati durdu. Saat malum önemli, çünkü böyle acil durumlarda her şeyi kapatsa bile sonra iki tarafın bildiği saatlerde sinyal gönderilir.
— Umut Yildiz (@umutayildiz) 13 Şubat 2019
6) Sonradan fırtına geçip, Güneş enerjisi panelleri Güneş görse bile sistem saati cozutmuş olduğundan bizim bildiğimiz zamanlarda değil, kendi canı istediği zamanlarda anteni açıp sinyal gönderiyor. Biz de antenleriz çevrilip kulaklar açık olsa bile onun anını yakalayamıyoruz.
— Umut Yildiz (@umutayildiz) 13 Şubat 2019
7) Biz de buradan aynı şekilde sinyal göndermiş olsak da, o anda onun anteni açık olmadığı için yakalayamıyor. Tam Sevgililer Günü öncesi ikisi birbirini seviyor ama kavuşamayan sinyaller, tam drama aslında 💔 #ValentinesDay2019
— Umut Yildiz (@umutayildiz) 13 Şubat 2019
8) Tam 7 aydır eve telefon etmesi için denenmedik metot kalmadı ama ne yazik ki evi aramıyor ya da ulaşamıyor. Hatta uyanması için ne serenatlar gönderildi, çünkü sinyali yakaladığı anda işe geri dönülecekti. Ama yok… 😔 pic.twitter.com/AP1sEcw2eI
— Umut Yildiz (@umutayildiz) 13 Şubat 2019
9) Ve en son dün bir kez daha arandı ama yine ses vermeyince “seviyorsa senindir, sevmiyorsa..” yok, o burada değildi.😊 Neyse, patron da kapatalım artık dedi “fazla naz aşık usandırır” (hah, bu sefer oldu) ve böylece gözyaşları içinde veda edildi. 😥 pic.twitter.com/NKJNOambNR
— Umut Yildiz (@umutayildiz) 13 Şubat 2019
10) Her ne kadar duygusal anlar yaşansa da Ocak 2004’de Mars’a inen ve sadece 90 Mars günü süresince çalışması beklenen robot 15 yıl boyunca bize Mars hakkında yepyeni bilgiler gönderdi. Bu büyük başarı için takımı alkışlıyoruz. 👏 #GoodbyeOppy #Opportunity pic.twitter.com/pYvswa4AWc
— Umut Yildiz (@umutayildiz) 13 Şubat 2019
Bu arada biz robota JPL’de hiçbir zaman Opportunity demeyiz, adı MER (Mars Exploration Rover)’dir. Aynı şekilde Curiosity de demeyiz, adı MSL (Mars Science Laboratory)’dir. 🚀
— Umut Yildiz (@umutayildiz) 13 Şubat 2019
