NASA, Ay’a nükleer reaktör inşa etme ve Uluslararası Uzay İstasyonu’nu özel sektör tarafından inşa edilecek bir istasyonla değiştirme planlarını hızlandırmaya hazırlanıyor .
Direktiflerin, Başkan Donald Trump tarafından temmuz ayında NASA’nın geçici yöneticisi olarak seçilen ABD Ulaştırma Bakanı Sean Duffy tarafından yakın zamanda açıklanması bekleniyor.
Uzay ajansı, bilimsel programlarını büyük ölçüde etkileyecek ve mürettebatlı keşiflere daha fazla odaklanmasını sağlayacak toplu işten çıkarmalar ve bütçe kesintileriyle büyük bir yeniden yapılanma sürecinden geçiyor.
Hızlandırılmış bir zaman çizelgesine yönelik baskı, aynı zamanda Çin ve Rusya’nın geçen yıl ortak Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu kapsamında duyurduğu ve 2033’te fırlatılması planlanan ay reaktörü planlarına da bir yanıt niteliğinde.
NASA geçen yıl yaptığı açıklamada, “Ay’da güneş enerjisi sistemlerinin bazı kısıtlamaları varken, nükleer reaktörler su buzunun olabileceği sürekli gölgeli alanlara yerleştirilebilir veya 14 buçuk Dünya günü süren Ay geceleri boyunca sürekli olarak güç üretebilir” demişti.
Gelecekteki misyonlara güç sağlamak
Nükleer reaktör, NASA’ya uzun geceler ve toz fırtınaları nedeniyle güneş ışığının sınırlı olduğu Ay ve Mars’a yapılacak gelecekteki görevler için güvenilir bir güç kaynağı sağlayacak.
Bu, astronotların hayatta kalmasına, yaşam alanlarının işletilmesine ve zorlu ortamlardaki bilimsel çalışmaların desteklenmesine yardımcı olacaktır.
Kurum, Artemis programı kapsamında insanları Ay’a geri göndermeyi ve ardından oradan da Mars’a mürettebat göndermeyi planlıyor.
NASA, Fission Surface Power projesinin duyurulduğu 2008 yılından bu yana bir ay reaktörü planları üzerinde çalışıyor. Teknik zorluklar, sınırlı fonlar ve değişen siyasi ortam birçok gecikmeye yol açtı.
Ajansın henüz onaylanmış bir lideri yok. Uzay araştırmaları konusunda hiçbir deneyimi olmayan Duffy, Beyaz Saray’ın milyarder Jared Isaacman’ın adaylığını aniden geri çekmesinin ardından atanmıştı.
Zaman çizelgesi nedir?
Duffy’nin, direktiflerinden birinde NASA’ya, 2030 yılına kadar Ay’a yerleştirilebilecek 100 kilovatlık bir nükleer fisyon reaktörünün tasarım ve inşasına liderlik edecek bir yükleniciyi 60 gün içinde seçmesini emretmesi bekleniyor.
The National’ın gördüğü yazıda, Çin veya Rusya’nın ilk önce nükleer sistem konuşlandırması durumunda, bunun etrafında bölgesel kısıtlamalar getirebileceği ve bunun ABD’nin Ay’daki faaliyetleri için jeopolitik zorluklar yaratabileceği uyarısı yer alıyor.
İkinci direktif ise ISS’nin yerine en az iki özel uzay istasyonunun kurulmasını hızlandırmayı amaçlıyor.
Hedef, istasyonun 2030 yılında hizmet dışı bırakılmasına kadar bunların hazır olması.
NASA, alçak Dünya yörüngesi hedefleri geliştirmek için Axiom Space, Blue Origin ve Starlab gibi şirketlerle çalışıyor, ancak Bay Duffy’nin direktifi sözleşmelerin nasıl yönetildiği ve ödendiği konusunu yeniden şekillendiriyor.
ISS emekliye ayrıldığında Çin’in Tiangong uydusu, alçak Dünya yörüngesindeki tek istasyon olacak.
