Hani derler ya “ Kan çekiyor ”
Araştırdım, bulduklarım arasında en güzel açıklama bu olsa gerek.
Hiç beklenmedik bir zamanda, bambaşka hayatlar bambaşka gündelikler sürdürülüyorken bir anda benzer olanın, denk olanın insanın karşısına çıktığı ve o an çoktan yerleşmiş gerçek bir samimiyet duygusunun hissedildiği durumdur. Kan çekme durumu sadece akrabalarla değil aksine tanınmayanla daha çok yaşanır ve de etkisi daha büyük olur çünkü hiç bilinmeyen, hiç tanışılmayan biri ile kan çekmiştir; kolay değildir, heyecan yapar insan.
Gerçekten de tanıştıktan sonra kendime çok yakın hissettiğim bir kardeşim var. Büyüklere saygıyı, sevmeyi ve onlara sahip çıkışımızı çok benzetiyorum. Efendiliği ve kibarlığı ise benden daha da önde. Kan çekiyor, ne de olsa Eskişehirli hemşerim.
Eskişehir ve havacılık üzerine yazdığım bir araştırma yazısından sonra tanışmıştık. Dostluğumuz o günden beri artarak devam ediyor. Benim yazımı noktaladığım yerden yola çıkarak kocaman bir parantez açtı.
Murat kardeşim, öncelikle dedesi, Kurtuluş Savaşının kahraman pilotlarından Halim Canko, ardından babası Eskişehir Hava İkmal’de ve sonrasında sivil havacılık alanında Eskişehir’in sembol ismi olan Coşkun Canko’ya sahip çıkışı ve onların tanınması için çok güzel girişimlerde bulunuyor. Ben bu çabasını çok önemsiyorum ve destekliyorum.
Canko ailesi üç kuşaktır Eskişehir’de yaşıyorlar. Şimdi torun Murat Canko’dan edindiğim bilgileri sizlerle paylaşmak isterim.
ABDULHALİM CANKO
1889 yılında Makedonya’nın Manastır şehrinde dünyaya gelir. İlk ve ortaokulu Manastır’da bitirir. Ailece anavatana dönerler ve Afyon’a yerleşirler.1913 yılında liseyi bitirdikten sonra Ekim ayında İstanbul Küçük Zabit okuluna girmiştir. 29 Ekim 1915 tarihinde ise mezun olur. Küçük Zabit Abdulhalim Bey mezun olur olmaz gönüllü olarak Yeşilköy Tayyare Mektebine katılır. Buradan 5 Ekim 1916 tarihinde pilot kıdemli çavuş (Astsubay) olarak mezun olur. 1. Dünya Savaşı sırasında birçok cephede savaş pilotu olarak üstün görevler yapan Abdulhalim Bey, 1919 yılında Mustafa Kemal’in Anadolu’da başlattığı Kurtuluş mücadelesine katılmak üzere Konya hava bölüğüne gider. Artık o da Kurtuluş Savaşı boyunca sivil pilot olarak görev yapacaktır. 16 Ocak 1921 tarihi onun terhis edildiği ve sivil pilot olarak göreve başladığı tarihtir.
Kurtuluş Savaşında birçok başarılı uçuş yapan Abdulhalim Bey, Cumhuriyetin ilanından sonra da Eskişehir’de ve Kayseri Tayyare Fabrikasında Test pilotu olarak görev yapmıştır. Uçuculuk hayatı boyunca birçok madalya ve takdirname alan Abdulhalim Bey soyadı kanunu çıkınca Canko soyadını alır. İsmi de Halim olarak kısaltılır.
ESKİŞEHİR TEPEBAŞ BELEDİYESİNDEN İSTEĞİMDİR
Kısa zaman öncesine kadar Anadolu Üniversitesi Havacılık Parkı adı altında faaliyet gösteren havacılık yerleşkesi, Eskişehir Tepebaşı Belediyesi tarafından tekrar restore edilmeye başlandı. Tepebaşı Belediyesi sosyal sorumluluk projesi olarak da gördüğü bu değişime halkımızın düşüncelerine önem vererek, parkımızın ismi ne olmalı diye bir anket başlattı. Benim de çok destek verdiğim Vecihi Hürkuş adı doğal olarak önde geldi. Eskişehir’imiz Vecihi Hürkuş Havacılık Müzesi adı altında havacılık kültürüne hizmet edecek önemli bir müzeye kavuşmak üzere.
Tepebaşı Belediye Başkanımız Sayın Ahmet Ataç Eskişehir’e ve onun kültürüne sahip çıkışın güzel örneklerini sergilemekte. Bizler de ona destek olmalıyız.
Sayın başkanımdan bir Eskişehirli ve havacı olarak isteğim olacak. Umarım bu isteğim kendisine ve ekibine ulaşır. Yukarıda çok kısa olarak tekrar gündeme getirmek istediğim Eskişehir’imizin Kurtuluş Savaşı kahramanı Pilot Halim Canko’nun adını yaşatmak.
Canko ailesi üç kuşaktır Fatih Mahallesinde ikamet etmektedirler. Halim Canko’nun çocukları ve torunları Fatih Hürriyet ilkokulunda okumuşlardır. Ailenin evi de halen Hürriyet İlkokulunun oradadır.
Geçenlerde Fatih Mahallesi muhtarı Sayın Eda Yıldırım ile görüştüm. Muhtarlığın da içerisinde olduğu küçük, şirin bir park mevcut. Tam da Hürriyet İlkokulunun karşısında. Muhtar hanım çok sempatik, içten ve içimizden biri. O da parkın adını “PİLOT HALİM CANKO PARKI” olarak konulması için Tepebaşı Belediyesine müracaat etmiş. Belediye meclisi çok istemesine karşın haklı nedenler ile parka istenilen ismin verilemeyeceğini belirtmişler.
Sonuç olarak Pilot Halim Canko adı o küçük parkta da olsa yaşatılması için bir çözüm üretilebilir diye düşünüyorum. Şayet yine isim verilemez ise, başka bir yerde, başka bir parka veya caddeye mutlaka Eskişehirli Kurtuluş Savaşı Kahramanı Pilot Halim Canko adı verilmelidir.
Bu konuda bir havacılık tarihçisi ve Ömerağa Mahallesi çocuğu olarak her türlü yardıma hazır olduğumu belirtmek isterim. Daha önce Halim Canko için kaleme aldığım yazım aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz. ( HAVACILARIN GERÇEK USTASI)
Tepebaşı Belediye Başkanımız Sayın Ahmet Ataç ve ekibinden bu küçük ama önemli isteğimin dikkate alınmasını rica ediyorum.
Selam ve Saygılarımla,
Mustafa KILIÇ
Havacılık Tarihi Araştırmacısı-Yazar
sontayyareci@gmail.com
0 536 273 62 62
