Kapadokya’da balon turları da turizmde yaşanan krizden olumsuz etkilendi. Krizin etkisiyle sektörde doluluk yüzde 40’a gerilerken, gelir de 85 milyon eurodan 34 milyon euroya düştü. Birçok balon işletmesi çalışan sayısını da azalttı.
Turizm sektöründe etkisini sürdüren kriz, Kapadokya’da kendine özgü bir sektöre dönüşen sıcak hava balonculuğunu kötü sarstı. Bölgedeki yatak iptalleri, doğal olarak firmalarca düzenlenen balon turlarına da yansıdı. Tura çıkan balonlarda doluluk oranı yüzde 40 geriledi. Sektörde gelir, bir önceki yıla göre 50 milyon euroluk kayıpla, 34 milyon euroya geriledi. Sıcak hava balonculuğu, kısa zamanda markalaşarak kendine özgü bir sektöre dönüşünce, peribacaları ülkesi Kapadokya’nın en gözde turizm alternatifl erinden biri haline gelmişti.. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nden (SHGM) ruhsatlı işletmelerin sayısı 2014 yılında 25’e, balon sayısı 195’e çıktı. İşletme sayısı artıkça, düzenlenen tur sayısı da arttı ve elde edilen gelir 85 milyon euroya yükseldi.
Sektör 1500 kişiye istihdam olanağı sağlıyor
Kapadokya’nın sıcak hava balonculuğunda cazibe merkezi haline gelmesinde, son yıllarda bölgeye hava yoluyla gelen turist sayısındaki artışlar etkin rol oynadı. Örneğin, Kayseri’deki Erkilet Havaalanı’nın uluslararası standartlara kavuşması, Tuzköy Havaalanı’nın SHGM tarafından Open – Sky alan ilan edilerek ikili anlaşmalar uyarınca 107 ülkenin uçuşlarına açılması, sadece sektörün gelişmesine katkıda bulunmakla kalmadı, balon işletmeciliğinde, Kapadokya’yı dünyanın en gözde merkezlerinden biri haline getirdi.
SHGM’nin yeni işletmelere ruhsat vermesiyle önü açılan balonculuk sektörü, bir önceki yıla göre 2014’de daha çok turist gezdirerek, sezonu 84.8 milyon euroluk döviz girdisiyle kapamıştı. Balon turları bin 500’ü aşkın kişiye de istihdam olanağı sağlıyor. SHGM verilerine göre, 2002 yılında bölgede 6 işletme 31 balon vardı. İşletme sayısı 2014 sonunda 25’ e, balon sayısı 195’e çıktı. Yine verilere göre, 2014 yılında Kapadokya’ya gelen 2 milyon 852 bin 552 turistin 424 bini balon turlarına katıldı, bu turlardan yaklaşık 85 milyon euro gelir elde edildi. Bir önceki yıl ise balon turlarından elde edilen döviz geliri, 65 milyon euro idi.
İstihdamda önemli oranda kısıtlama var
Kapadokya’da balon turları düzenleyen firmaların belli başlıcalarını Anatolian Balloons, Kapadokya Balons, Göreme Balons, Ürgüp Baloons, THK Gökçen Balons, Turka Balons, Discovery Baloons, Kaya Balons, Skyway ve Voyager gibi işletmeler oluşturuyor. Uluer Havacılık bünyesinde faaliyet gösteren Anatolian Balloons bunların en büyüğü. 400 yolcu kapasiteli Anatolian Balloons, kriz öncesi 23 olan balon sayısını 17’ye, pilot sayısını ise 11’e düşürdü. İşletmede 4’ü yabancı 15 pilot görev yapıyordu. Kriz nedeniyle yabancı pilotlar ayrıldı. Çalışanlardan bir bölümünün, firma ile iş ilişkileri kesildi. Krizin,özellikle kapasite kullanımında öteki işletmeleri de ciddi sorunlarla karşı karşıya bıraktığı, gerek balon sayılarında gerekse istihdamda, önemli oranda kısıtlamalara gidildiği bildirildi.
Sektör yükselişe geçtiği dönemde krizle boğuşmak zorunda kaldı
Anatolian Balloons Genel Müdürü Mahmut Uluer, Kapadokya’da çok sayıda turistik tesis, 30 bine yakın turist yatağı olduğunu belirterek, “Bu tesisler bir yıl öncesine kadar, yerlisiyle yabancısıyla 3 milyona yakın turist ağırlıyordu. Ne var ki; güney komşularımızdaki savaş ve artan terör olayları yüzünden bölgeye yabancı turist gelmez oldu. Dolayısıyla, otellerde yüzde 30’a gerileyen doluluk, balon turlarına yüzde 40 oranında yansıdı ve işletmeleri zor durumda bıraktı. Baloncular, aradaki yüzde 10’luk farkı yerli turist avantajıyla korumaya çalışıyor” dedi.2002 yılında 6 küçük işletme ile göklere açılan balonculuğun, sıçrama yaparak Kapadokya’da yükselişe geçtiği bir dönemde, krizle boğuşmak zorunda kalmasını talihsizsizlik olarak değerlendiren Uluer, “Bölgemizde sıcak hava balonculuğu özellikle son yıllarda hızlı bir gelişme göstererek Kapadokya’nın en önemli alternatif turizm seçenekleri arasına girdi. Bunda da SHGM’nin aldığı bir dizi önlem etkili oldu. Ne var ki; sektörde yaşanan kriz işletmeleri zora soktu” dedi.
Talep edilen ücret 160 -300 euro arasında
Kapadokya Turistik İşletmeciler Derneği verilerine göre, turizm sezonlarında günlük bin kişiyi aşan genel yolcu kapasitesiyle Kapadokya balon sektöründe çok önemli bir yere sahip. Gökyüzünde balon turları genelde 60 ile 75 dakikalık zaman dilimleri üzerinden yapılıyor. Gezi süresi 2 saati kapsayan turlar da var. Talep edilen ücret ise 160 ila 300 euro arasında değişiyor. Kapadokya’da ticari balon turları 10 yıl önce başladı. Balon turlarına katılanların çoğunluğunu yabancı turistler oluşturuyor. Turlar Ürgüp, Göreme, Uçhisar ve Çavuşin gibi farklı uçuş merkezlerinden, kapasiteleri 3 ila 36 kişi arasında değişen sıcak hava balonlarıyla yapılıyor. (Mahmut Sabah/ Dünya)