22 Mayıs 2020 günü gündüz saatlerinde 98 yolcu ve mürettebatla Karachi OPKC Havalimanına yaklaşma esnasında pas geçişi takiben her iki motorun durması sonucu piste kısa mesafe kala yerleşim yerine düşen A320 uçağında 2 yolcunun dışında tüm yolcu ve mürettebat yaşamını yitirmişti.
25 Mayıs 2020 günü yayınlanan yazımda edinilen bilgiler ışığında kazayla ilgili olasılıklar paylaşılmıştı. PIA ve Pakistan Sivil Havacılık Otoritesi birimlerince yayınlanan kaza ön raporunda yer alan bilgiler doğrultusunda ilk yazımda varsayım olarak yer verdiğim bazı konuların kabul edilmiş gerçek bilgiye dönüştüğü değerlendirilmiştir. Dolayısı ile kazanın olası nedenleri konusunda aşağıdaki bilgilerin paylaşılmasının önemli olduğu değerlendirilmiştir.
1. İlk yaklaşma öncesi uçağın havalimanına konumuna göre oldukça yüksek ve süratli olduğu ve bu yüzden ATC tarafından 2 kez ikaz edildiği fakat uçuş ekibince bu durumun tehdit olarak değerlendirilmediği telsiz konuşmalarından anlaşılmaktadır.
2. 25L pisti için ILS’e girildiğinde uçağın konfigürasyonun uygun şekilde tesis edilmediği ve süratinin fazla olduğu ATC kayıtlarında belirtilmektedir. İstikrarlı yaklaşma kuralları gereklilikleri sağlanamamasına rağmen yaklaşmaya devam edilmiştir.
3. Pist üzerinde yaklaşık 200kts işari hava hızı ve iniş takımları kapalı olarak yaklaşırken ( pas geçiş başlatılmış ve bu durum rapor edilmiştir. Ekip tarafından kesinlikle herhangi bir acil durum(emergency) bildirimi yapılmamıştır.
4. Pas geçiş sonrasında yaklaşık 5 dk sonra ekip tarafından motorların kaybedildiği bildirilerek acil iniş talep edilmiş ve sonrasında MAYDAY çağrısı yapılmıştır.
5. Uçak istemsiz olarak alçalmaya devam ederek yerleşim yerine düşmüştür.
6. Yapılan kontrollerde pist üzerinde önce sol motorun sürtünme izi daha sonra da sağ motorun sürtünme izleri tespit edilmiştir.
7. Ekip tarafından acil durum bildirilmediği için iniş takımlarının açılmasının unutulduğu ve eğer otomatik ikaz sistemi tarafından iniş takımlarının açık olmadığı ikazı geldiyse bile dikkate alınmadığı değerlendirilmiştir.
8. Motorların piste sürtünmesi nedeniyle meydana gelen hasara bağlı olarak motorların kaybedildiği değerlendirilmiştir.
Genel Uçuş Emniyet kuralları gereği belli bir irtifaya kadar (500-1000ft AGL) istikrarlı yaklaşma gereksinimleri sağlanamaması halinde pas geçiş başlatılması gerekmektedir. Bu olayda uçağın iniş takımı açılmamış olmasına ve olması gereken süratin üzerinde olmasına rağmen yaklaşmaya devam edilmiştir. Buna benzer istikrarsız yaklaşmalara bağlı olarak birçok kaza meydana gelmiştir. Dolayısıyla olası ciddi olay ve kazaların önlenebilmesi için tüm pilotların ve havayolu işletmelerinin istikrarlı yaklaşma yapılması, başarısızlık halinde mutlaka gecikmeksizin pas geçilmesi konusunda çok hassas olmaları gerekmektedir. Emniyet Kültürünün ayrılmaz bir parçası olan kurallara uyulması konusu asla göz ardı edilmemelidir.
CVR ve FDR’ın kaza alanında bulunduğu ve incelenmek üzere Fransa’ya gönderileceği bilgisi ilgili makamlarca açıklanmıştır. Kaza araştırma uzmanlarınca bu bilgilere erişildiğinde olaya ilişkin kesin bilgiler ortaya çıkacak ve hazırlanacak raporda yer alacaktır. Pakistan Sivil Havacılık Otoritesi ve PIA’nın kaza sonrasında gösterdikleri şeffaflık ve bilgilerin paylaşımı konusundaki davranışları tüm havacılık sektörüne örnek olacaktır.
Rapor yayınlandığında yukarıda olasılık olarak paylaştığımız hatalar gerçek olması halinde bu hataların nedenlerinin de mutlaka araştırılması ve tekrarının önlenmesi için tedbirlerin alınması gerekecektir. 2 ay gibi uzun bir süre uçmayan ekiplerin hata yapma olasılığı mutlaka dikkate alınarak değerlendirilmelidir.
Sağlıkla Emniyetli Uçuşlar dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot (E )
Kaza Araştırma Uzmanı