Polonya’da zamanın Cumhurbaşkanı Leh Kaçinski, eşi ve heyetindeki 94 kişi, ölümlerine neden olan uçak faciasının yıldönümünde anılıyor. Kazanın altıncı yıl dönümü adına başta başkent Varşova olmak üzere birçok noktada törenler düzenlendi.
2010 yılının 10 Nisan’ında meydana gelen uçak kazasında hayatını Polonya eski Cumhurbaşkanı Lech Kaczynski, eşi Maria Kaczynska ve beraberinde ölen resmi ve askeri bürokratlar için kazanın 6’ıncı yıldönümünde Polonya’nın başkenti Varşova’da bulunan Başkanlık Sarayı ile Askeri Mezarlıkta Anma töreni düzenlendi.
Dün düzenlenen törene Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, Başbakan Beata Szydlo , Leh Kaçinski’nin ikiz kardeşi Hukuk ve Adalet Partisi lideri Jaroslaw Kaczynski , Polonya eski Cumhurbaşkanı Lech Kaczynski’nin kızı Marta Kaczynska ile diğer hükümet ve askeri görevliler, kurban yakınları ve bu acıyı paylaşan vatandaşlar katıldı.
Düzenlenen resmi törenlerde hazır bulunan Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ve ailesi Kaçinski ve eşininin Krakow’daki Wawel Katedrali’nde bulunan mezarlarına çelenk bıraktı.
Kaçinski’nin liderliğindeki Adalet ve Hukuk Partisi, söz konusu faciada uçağın düşmeden önce havada gerçekleşen bir saldırı sebebiyle parçalara ayrıldığını ispatlayan kanıtlara ulaştıklarını iddia ederek, Moskova’yı işaret ediyor. Moskova ise ‘absürt’ olarak nitelendirdiği bu iddiaları reddediyor.
Cumhurbaşkanı ve eşini taşıyan uçak, 10 Nisan 2010 tarihinde Rusya’nın Smolensk kentine inişi geçtiği sırada düşmüştü.
Polonya Devlet Başkanı Leh Kaçinski, eşi ve birçok üst düzey politikacının da aralarında bulunduğu toplam 96 kişi, 10 Nisan 2010 tarihinde Rusya’nın Katyn köyüne doğru yola çıkmıştı. Delegasyon, İkinci Dünya Savaşı’nda Sovyet gizli polisi tarafından öldürülen 20 binden fazla Polonyalı kurbanı anmak için katliamın 70’inci yıldönümünde düzenlenen törene katılacaktı.
Dönemin Rusya Başbakanı Vladimir Putin tarafından yönetilen ve Moskova’nın etkisi altındaki Ulusrararası Havacılık Komisyonu (MAK) kazadan 1,5 yıl sonra bir rapor yayınlamıştı. Raporda, kazaya, kötü hava koşullarına rağmen inişte ısrar eden pilotun hatasının neden olduğu ileri sürüldü. Bir patlama ya da yangının kazaya neden olmadığı belirtildi. Ancak kule görevlilerinin hatalı olduğuna dair Polonya tarafının iddiaları raporda dikkate alınmadı.
Bu, Varşova’nın tepkisine yol açtı. Dönemin Başbakanı Donald Tusk raporu bu nedenle “eksik” olarak niteledi. Jaroslaw Kaçinski’nin tepkisi daha sert oldu. Kaçinski, “raporla Polonya’nın aşağılandığını” savundu.
Rusya’nın Tupolew 154M tipi uçağın enkazı ile kara kutuları teslim etmeye yanaşmaması da Polonya’nın tepkisini artırıyor.
Sovyetler Birliği liderlerinden Josef Stalin, 5 Mart 1940’ta KGB’nin selefi gizli servis NKVD’ye, Kızıl Ordu tarafından esir alınan 22 bin savaş esirini öldürmeleri emrini vermişti.
Polonya, Rusya’nın Belarus sınırı bölgesinde bulunan Smolensk kentine yakın Katyn Ormanı’ndaki 3 ayrı toplama kampında tutulan doktor, avukat, öğretim üyesi, mühendis, polis ve rahip yedek subaylarından oluşan Polonyalı 22 bin savaş esirinin katledildiğini belirtiyor.
Stalin’in verdiği belirtilen emrin uygulanması 1940 yılı Haziran ayı başında sona ermiş, bunun sonucunda Polonya halkının en eğitimli ve üretken kesimini oluşturduğu belirtilen 22 bin savaş esiri, kafalarından vurulduktan sonra toplu mezarlara gömülmüştü.
Katliamın sorumluluğu önce Hitler’e yüklenmiş, ancak İngiltere’nin başta sessiz kalmasına rağmen olayın sorumlusunun Stalin olduğu ortaya çıkarılmıştı.
SSCB’nin son Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov ile SSCB’nin 26 Aralık 1991’de dağılmasından sonra ortaya çıkan Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Katyn’de kısmi sorumluluğu kabul etmişlerdi.
Fotoğraf : Leh Kaçinski’nin ikiz kardeşi Hukuk ve Adalet Partisi lideri Jaroslaw Kaczynski
