Home Askeri Havacılık ABD’nin Türkiye’yi tehdit ettiği CAATSA yaptırımları nedir, neleri kapsıyor?

ABD’nin Türkiye’yi tehdit ettiği CAATSA yaptırımları nedir, neleri kapsıyor?

0

Türkiye’nin S-400 füze savunma sistemini satın almak için Rusya ile yaptığı anlaşma konusunda nihai kararını vermesi için ABD’nin iki haftaya yakın süre tanıdığına ilişkin haberler basında yer aldı.

Amerikan haber kanalı CNBC’nin konuyla ilgili haberinde, Haziran’ın ilk haftasının sonuna kadar Rusya ile S-400 anlaşmasını iptal edip ABD’den Patriot hava ve füze savunma sistemlerini satın almaması halinde Türkiye’nin F-35 savaş uçağı programından çıkarılması gerekeceği, Amerikan yaptırımlarına maruz kalabileceği ve NATO’nun tepkisiyle karşı karşıya kalacağı ifade ediliyor.

Washington aylardır Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze sistemini satın almasının Batı savunmasını tehdit edeceği ve Ankara’nın ABD’den 100 adet F-35 savaş uçağı siparişinin teslim edilmeyeceği uyarısında bulunuyor.

ABD ve NATO, Türkiye’nin S-400 alımına neden karşı çıkıyor?
Ancak Türk yetkililer böyle bir durumun söz konusu olmadığını söylüyor. Dışişleri Bakanı Mevlut Çavuşoğlu, S-400 hava savunma sisteminin ilk parçalarının Haziran-Temmuz ayları içinde gelebileceğini açıklamıştı.

ABD, Türkiye’ye nasıl yaptırım uygulayabilir?
Türkiye’nin Rusya ile yaptığı S-400 anlaşmasının, ABD Kongresi’nin Ağustos 2017’de çıkardığı ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) kapsamına girdiği ifade edildi.

Kongre’nin önceki açıklamalarında, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 satın almasının CAATSA’nın 231’inci maddesini ihlal edeceği ve yaptırımların gündeme gelmesi gerektiği belirtilmişti.

Bu madde, Rusya’nın istihbarat veya savunma sektörleri ile alışveriş yapan kişi veya kurumlara yönelik yaptırım uygulanmasını öngörüyor.

CAATSA nedir?
CAATSA, “ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası”nın İngilizce kısaltması. 2017’de Kongre’nin onayladığı yasa Rusya, İran ve Kuzey Kore’ye son dönemlerde uygulanan yaptırımların yolunu açmıştı.

Eylül 2018’de ise ilk kez Çin’in Merkezi Askeri Komisyonu’nun Cihaz Geliştirme Departmanı’na karşı CAATSA altında dolaylı yaptırım uygulandı.

Bu yasaya neden ihtiyaç duyuldu?
ABD Başkanı Donald Trump, Kongre’nin baskısı üzerine CAATSA’yı Ağustos 2017’de imzalamak zorunda kaldı.

Bu yasa, Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesi, Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçıları desteklemesine karşı 2016’da Barack Obama döneminde uygulamaya konan yaptırımları güvence altına alıyor.

Başkan’ın Rusya, İran ve Kuzey Kore’ye yaptırımları kaldırma yetkisini sınırlıyor

Yasanın çıkarıldığı dönem ABD’deki 2016 başkanlık seçimlerine Rusya’nın Donald Trump lehine müdahale ettiği yönündeki tartışmaların yoğunlaştığı bir dönemdi.

Trump “anayasaya aykırı bazı içerikler” taşıdığını ve başkanın dış politikayı yönlendirme yetkisini Kongre’nin sınırladığını belirtmekle birlikte, ulusal birliği sağlama adına yasayı imzaladığını ifade etmişti.

Trump yasayı imzalamadan önce Rusya, ABD’nin bazı diplomatik mülklerine el koymuş ve Moskova’daki elçilik personelinde 755 kişilik bir azaltmaya gitmesi talimatı vermişti.

Amerikan Alman Marshall Fonu adlı düşünce kuruluşunun Ankara Ofisi Direktörü Özgür Ünlühisarcıklı, Nisan ayında Voice of America’ya yaptığı açıklamada, “bu yasanın aslında Kongre’nin Trump’a güvensizliğini yansıttığını” ifade etti:

“Rusya’nın Kırım’ı işgalinden sonra Trump’ın buna gereken tepkiyi göstermeyeceğinden endişe eden Amerikan Kongresi bu yaptırım yasasını çıkartmış ve Rus savunma sanayiine kayda değer katkıda bulunan bütün ülkelerin bu yaptırıma tabi tutulacağını yasaya bağlamıştı. S-400 alımının da Rus savunma sanayiine kayda değer bir katkı olduğunu kabul etmemiz gerekiyor.”

CAATSA ne içeriyor?

İran’ın balistik füze ve kitle imha silahları geliştirme programına, bu ülkeye askeri techizat, teknik ve mali yardım yapılmasına karşı Başkanı yaptırım uygulamaya zorluyor. Ancak özel durumlarda Başkana bu yaptırımları geçici olarak kaldırma yetkisi veriyor.

Rusya’nın Avrupa ve Avrasya’daki etkilerine yönelik olarak eskiden beri uygulamada olan yaptırımların devamını, Başkanın bunları kaldırma yetkisi konusunda ise Kongre’nin onayını öngörüyor.

Siber güvenlik, ham petrol, finansal kurumlar, insan hakları ihlalleri, yaptırımlara uyulmaması, Rus savunma ve istihbarat kurumlarıyla ilişkiler gibi faaliyetler için yaptırım uygulanmasını içeriyor.

Yasa esas olarak Rusya’nın petrol, gaz, savunma, güvenlik ve finans sektörlerine yönelik yaptırımları hedefliyor.

Başkana, bu sektörler ile alışveriş ilişkisine giren kişi veya kurumlara karşı yasada yer alan 12 yaptırımdan en az beşini uygulamaya koyma yetkisi veriyor.

Buna göre Başkan ayrıca mühimmat, çift kullanımlı teknoloji, nükleer bağlantılı malzeme ile ilgili ihraç lisansını askıya alabiliyor.

Yaptırım uygulanan kişi veya kurumlara yönelik Amerikan yatırımlarına yasak koyma, uluslararası finans kurumlarının kredilerini yasaklama, vize sınırlaması, Amerikan bankalarının yardımlarını askıya alma yetkisi veriliyor.

Facebook ile Yorum Yapın

NO COMMENTS

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.